dziekczynna

Kilka słów...

Na łamach naszego serwisu prezentujemy kolejną przydrożną figurę z Chrobrza. Tym razem bardzo adekwatną do naszych czasów, a mianowicie wystawioną na pamiątkę panującej w 1849 roku epidemii cholery, która usadowiona jest u zbiegu ulic Gliniki i Staropolskiej. Jej szczegółowy opis, bogatą galerię zdjęć oraz historię znajdziecie w poniższym artykule.

mapa dziękczynna

Historia, inskrypcje

Choroby zakaźne trapiły świat od jego zarania. Dziś, niektóre z nich za sprawą szczepionek, wydają się one niegroźne, ale w minionych wiekach dziesiątkowały mieszkańców wsi i miasteczek. W XIX wieku śmiertelne żniwo zebrała cholera, której epidemia wracała falami.

Jedna z nich szalała w Chrobrzu i okolicy w 1849 roku. Wzrost śmiertelności widać przeglądając księgi parafialne z tamtego okresu. W 1851 roku odnotowano 48 zgonów, w 1853 r. – 51. Natomiast we wspomnianym 1849 roku aż 154. W tym miejscu zapraszamy do artykułu o epidemiach, które nawiedzały nasze okolicy [CZYTAJ]

dziekczynna foto 1999
Rok 1999, w tle pozostałości domu p. Cichego. fot. Krzysztof Kobus "Perły Ponidzia".

stara mapa
Opisywana figura na mapie z 1878 roku.

Na pamiątkę tego tragicznego dla naszej wsi czasu wystawiono kamienną figurę, a odnowieniem jej zajęła się w 1931 roku hrabina Zofia Wielopolska. Osoba niezwykle zaangażowana w sprawy społeczne. Inicjatorka wielu przedsięwzięć w Chrobrzu, w tym założycielka stowarzyszeń, fundatorka sztandarów, i innych.

Na podstawie kapliczki z frontu brak inskrypcji. Znajduje się ona z tyłu kapliczki (oryginalne brzmienie):

WCZASACH

GRASUJĄCEJ

CHOLERY

GROMADA

WE WSI

CHROBERZ

TE FIGURE

WYSTAWIŁA

1849 r

ODNOWIONA

1931 r

STARANIEM

ZOFJI

WIELOPOLSKIEJ

 

Wygląd:

Figurka kamienna. Krzyż równoramienny, rzeźbiony wraz z postacią ukrzyżowanego Jezus. Głowa przechylona na prawy bok. Nad nią kartusz z literami. Nogi przebite jednym gwoździem. Perizonium, czyli opaska na biodrach, przewiązana w jednym miejscu.

U podstawy krzyża stoją dwie postacie z wzniesionymi głowami. Po prawej jest to św. Roch. Przedstawiony jako młody mężczyzna, odziany w strój pielgrzyma, kapelusz widoczny na jego plecach. W ręku trzyma kij, a u jego prawej nogi stoi pies.

dziekczynna

Co ciekawe w większości ikonografii pod krzyżem stoją przeważnie dwie lub trzy postacie, tj. Matka Boska, św. Jan Ewangelista oraz Maria Magdalena. W przypadku chroberskiej figury jest to właśnie św. Roch, czyli patron aptekarzy, lekarzy, ogrodników, rolników, szpitali i więźniów, a w epoce staropolskiej czczony był przede wszystkim jako patron chroniący od zarazy. Nie dziwi zatem wybór tego patrona. 

Druga postać stojąca po lewej stronie, to Maria Magdalena. Postać odziana w suknie, przepasana w pasie, a na ramionach mająca narzucony maforion (długi szal). U pasa przymocowany pojemnik na olejek, czyli jeden z charakterystycznych atrybutów Marii Magdaleny. Drugim widocznym atrybutem jest ludzka czaszka leżąca tuż przy jej nodze.

Na podstawie kapliczki, z frontu czyli tam gdzie spodziewalibyśmy się inskrypcji, mamy przedstawione symbole Bożej Męki, przedmioty związane z cierpieniem Jezusa, opisane w Ewangeliach - młot, włócznia i korona cierniowa.

Stan:

Krzyż w dobrym stanie. Zachowały się wszystkie jego elementy.

Galeria:

dziękczynna

dziękczynna

dziękczynna

dziekczynna

dziękczynna

dziekczyna

dziękczynna

dziekczynna

Autorzy cyklu: Rafał i Paweł Bochniak, chroberz.info

Nasza praca nie jest zamknięta, dlatego zapraszamy naszych Czytelników do włączenia się w budowanie wiedzy na temat naszych świątków. Jeśli znacie jakieś ciekawe historie związane z przydrożnymi krzyżami, kapliczkami lub jesteście w posiadaniu starych zdjęć to prosimy o kontakt z redakcją pod adresem email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub poprzez facebook.

Kolejne odcinki z cyklu "Kapliczki chroberskie" będą się ukazywały 
w dziale Historia/Odkrywamy na nowo