Jeden z najliczniej nagradzanych polskich filmów ostatniego roku „Papusza”, w reżyserii słynnego małżeństwa filmowców Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauze ma akcent chroberski ;-) Autorzy głośnego w ostatnim dziesięcioleciu obrazu „Mój Nikifor” na plan zdjęciowy swojej ostatniej produkcji wybrali m.in. Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni. W jednej ze scen tego filmu „zagrała” XIX wieczna chałupa z Chrobrza.
„Papusza” to dramatyczna historia cygańskiej poetki. Bronisława Papusza-Wajs sama nauczyła się czytać i pisać. Swoje wiersze pisała po romsku, a ich pierwsze tłumaczenia ujrzały światło dzienne dzięki staraniom Juliana Tuwima, który był zachwycony talentem Papuszy. W środowisku romskim poetka spotykała się z niechęcią ze względu na odstępstwo od tradycyjnej roli kobiety. Szykany, którym była poddana, spowodowały wystąpienie choroby psychicznej i konieczność okresowego leczenia w zakładach psychiatrycznych.
Film obsypany licznymi nagrodami w różnych kategoriach, losowo wymienię tutaj wygraną w Międzynarodowym Festiwalu Operatorów Filmowych w Macedoni (2013), nagroda w Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w hiszpańskim Valladolid, czeskich Karlowych Warach, greckich Salonikach (2013), czy też w gdyńskich „Złotych Lwach”. W tym roku film jest nominowany aż w 5 – ciu kategoriach do odpowiednika polskich Oscarów, czyli „Orłów” – Nagród Polskiej Akademii Filmowej.
Wśród aktorów występujących w „Papuszy” szerszemu gronu Internautów znany jest na pewno Antoni Pawlicki (ma w swoim dorobku główne role w „Komisarz Alex”, „Kac Wawa”, „Czas honoru” i innych).
Chałupa z Chrobrza, wsi leżącej na Ponidziu zbudowana została w 1858 r. Mały półtoratraktowy dom, posiadał wnętrza w układzie: sień (z małą izbą) - izba - komora . Ściany budynku o konstrukcji „sumikowo – łątkowej”, wykonane z drewna, zbudowano z pionowych słupów wkopanych w ziemię zwanych „łątkami”, pomiędzy które wpuszczono poziome belki – „sumiki”. Dach jest czterospadowy, poszyty słomą. Drzwi w komorze i sieni osadzone na prymitywnym „kołowrocie” zaopatrzono od wewnątrz w drewniane zapory. W izbie małej umiejscowiona była „letnia kuchenka”. Urządzenia ogniowe chałupy, składają się z pieca z nalepą i okapem - przeznaczonego do gotowania na otwartym ogniu oraz pieca chlebowego. Wyposażenie wnętrza odtwarza warunki życia wielopokoleniowej, ubogiej rodziny wiejskiej, typowe dla 2 połowy XIX wieku. We wszystkich pomieszczeniach znajdują się polepy z gliny wymieszanej z sieczką i otrębami. (Źródło: Muzeum Wsi Kieleckiej)
- Na stronach internetowych Muzeum Wsi Kieleckiej można odbyć wirtualny spacer po skansenie, obejrzeć chałupę z Chrobrza i "zajrzeć" do jej wnętrze. Wirtualny spacer dostępny pod adresem: http://www.mwk.com.pl/spacer/index.html (wspomniana chałupa znajduje się w Sektorze Budownictwa Terenów Lessowych)
Od Redakcji chroberz.info: Chałupa, która trafiła do skansenu w Tokarni znajdowała się w Chrobrzu przy obecnej ulicy Podzamcze (na wprost placu kościelnego, obok posesji Pana Kozy). Właścicielem wspomnianego domu była rodzina Kubiczów.
(fot. internet)
Chałupa z Chrobrza z 1868 roku, przeniesiona do Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni
(fot. www.podroze.kondi.pl)
Jedną z ról w "Papuszy" zagrał Antoni Pawlicki (fot. Materiały prasowe)