Wstęp

Przewodnik jest efektem współpracy pomiędzy Stowarzyszeniem „Ośrodek Kulturalno-Historyczny BELDONEK – Pałac Wielopolskich w Chrobrzu”, a serwisem internetowym chroberz.info.

Publikacja ma na celu podniesienie świadomości mieszkańców o własnym dziedzictwie kulturowym, a także umożliwienie promocji wśród turystów przyjeżdżających do Chrobrza. Do tej pory na rynku wydawniczym nie było przewodnika, który pokazywałby najciekawsze miejsca w tej tysiącletniej miejscowości. Z naszych rozmów z osobami odwiedzającymi Pałac Wielopolskich wynikało, że brakuje takiej pracy i jest ona niezwykle wyczekiwana.

przystań kajakowa z lotu ptaka

Opracowanie w skondensowany sposób prezentuje historię, zabytki, ciekawe miejsca oraz ludzi związanych z miejscowością. Zawiera zaskakujące smaczki dziejowe, których nie spodziewasz się tu odnaleźć. Przewodnik przygotowany został również z myślą o rodzinach z dziećmi, a więc nie mogło zabraknąć elementów gry terenowej, które pobudzałyby ciekawość najmłodszego odbiorcy.

pałac wielopolskich z lotu ptaka

Dla rządnych wiedzy, którzy czują niedosyt po przeczytaniu opisów poszczególnych atrakcji,   przygotowaliśmy kody QR, które pomogą rozwinąć wiedzę na dany temat.

Do przewodnika dołożona została mapka z zaznaczoną trasą i miejscami do zwiedzania, a na końcu praktyczny „niezbędnik” dla turysty – noclegi, gastronomia, sklepy, itp.

Zapraszamy do poznania niezwykłej historii piastowskiego Chrobrza.

Uliczkami Tysiącletniego Chrobrza

Docieramy na parking Zespołu Szkół Centrum Kształcącego im. Bolesława Chrobrego przy ul. Parkowej 11. Przed nami zabudowania warsztatów szkolnych – gospodarstwa przy ZSCKR. Dawniej mieściły się tu zabudowania gospodarcze majątku Wielopolskich. Przy ulicy prowadzącej na teren parku widać po lewej stronie budynek z datą 1881 -  to dawny spichlerz dworski. W głębi gospodarstwa znajdują się chlewnie i stajnie. Pozostałość z czasów świetności ordynacji i m.in. hodowli koni, które wiodły prymat w wyścigach krajowych i międzynarodowych na początku XX wieku i przed II wojną światową.

 

spichlerz 1881 chroberz

Przekraczamy bramę i po prawej stronie „wita nas” wystawa „Kultury Rolnej XIX i XX wieku”. Na terenie przyszkolnym wyeksponowano stare maszyny i urządzenia rolnicze wykorzystywane w pracach polowych i gospodarskich. Zadanie dla Ciebie: znajdź spośród nich tzw. snopowiązałkę. Odpowiedź znajdziesz pod naszym kodem QR

kod qr

Za wspomniana ekspozycją po prawej stronie budynek szkoły, dawniej służący administracji ordynacji pińczowskiej, który wybudowany został w XIX wieku. Obiekt został przebudowany, wyremontowany i dostosowany do współczesnych wymogów.

Po lewej stronie ulicy, naprzeciw wejścia do szkoły, kącik rekreacyjny na którym usytuowana jest  altana i zewnętrzna ławka gabionowa, a obok rośnie żywa palma. W głębi ulokowane zabudowania internatów szkoły rolniczej.

stróżówka

Podążamy w kierunku pałacu, po lewej stronie mamy stróżówkę z XIX wieku, która stała na granicy przypałacowego parku i tzw. części gospodarczej majątku. Na drugim końcu parku, przy bramie wjazdowej stała druga, okazalsza, nazywana domem szwajcara. Niestety dziś trzeba być dobry detektywem, żeby odnaleźć choćby  ślad po tej budowli. Jeśli chcesz zobaczyć jak wyglądała, to do zdjęcia z lat 70-tych zaprowadzi Cię kod QR.

kod qr

Pałac Wielopolskich w Chrobrzu

Na łuku drogi, mimo że widzimy już w całej okazałości pałac to nie idziemy jeszcze wprost do niego, skręcamy w prawo w krętą ścieżkę. Ostrożnie! Bo zaraz po wejściu na nią, po lewej stronie powinniśmy zobaczyć jeden z głazów narzutowych odkrytych na terenie parku. Ten który widzimy to jeden z mniejszych i „najmłodszych” – ochroną objęty został w 2008 roku. W dalszej części przewodnika zobaczymy większe i „starsze” głazy.

Gdy spojrzymy w kierunku południowo-wschodnim zobaczymy w oddali pozostałości stawu oraz położonej nad nim kapliczki. Jak ten widok przedstawiał się w okresie międzywojennym? Chcesz zobaczyć? Przeskanuj kod QR a przeniesiesz się w czasie o jakieś sto lat. A do kapliczki jeszcze wrócimy.

kod qr

Idziemy ścieżką w dół parku i po prawej stronie mamy zabudowę oczyszczalni ścieków. Przed wojną w tym miejscu znajdowała się palmiarnia i figarnia. Zachowało się nawet zdjęcie które pokazuje fragment palmiarni – kod QR.

kod qr

Ścieżką dochodzimy do ulicy asfaltowej (ul. Parkowa). Po prawej stronie widzimy XIX wieczny mostek, z kręconą furtą i fragmenty muru. Skręcamy w lewo, idziemy pod górkę i po naszej lewej stronie widzimy pomnik poświęcony poległym w walce o wolność naszej Ojczyzny. „Bohaterom którzy zginęli o wyzwolenie społeczne i narodowe. Chroberz 1939 – 1945.”

pomnik partyzantów w parku w Chrobrzu

Następnie swoje kroki kierujemy znowu w górę ulicy, po kilku metrach skręcamy w prawo mając po lewej stronie XIX wieczne oficyny. W pierwszej z nich, w jej piwnicy, była m.in. piekarnia, a mieszkania zajmowali pracownicy majątku; lokaje, ogrodnik i  inna obsługa. Za drugą oficyną, wchodzimy na chodnik i idziemy w kierunku pałacu. Przechodzimy pod rozłożystą gałęzią XIX wiecznego miłorzębu japońskiego i stoimy przed pałacem Wielopolskich. 

Miłorząb w parku chroberskim

Pałac Wielopolskich

W roku 1859 ukończono budowę obecnego pałacu, którego fundatorem był XIII ordynat, a VI z rodu Wielopolskich, margrabia Aleksander Wielopolski (1803 – 1877). Późnoklasycystyczny pałac zaprojektowany przez Henryka Marconiego powstał głównie po to, aby pomieścić obszerny księgozbiór ordynacji oraz kolekcję przejętą od Konstantego Świdzińskiego, przyjaciela margrabiego.

Pałac Wielopolskich w Chrobrzu

Ryzalit na poziomie parteru tworzy czterokolumnowy ganek z wejściem do pałacu, a na poziomie pierwszego piętra taras. Wieńczy go attyka z czterema posągami klasycystycznymi (Germanik, Ceres, Minerwa i Achilles) wykonanymi przez warszawskiego rzeźbiarza Andrzeja Pruszyńskiego. W przyłączach portalu pierwszego pietra znajdują się dwa kartusze z herbami, z lewej – Półkozic (Świdzińskich), z prawej – Jastrzębiec (Myszkowskich). Od strony ogrodu zwieńczenie z herbem Wielopolskich – Starykoń.

Pałac Wielopolskich CHroberz

Prawa strona pałacu służyła do przyjmowania gości. W dawnej sali myśliwskiej – bawialni – obecnie Galerii Regionalnej – zachowały się cztery medaliony portretowe z wizerunkami kolejnych właścicieli pałacu, wykonane przez Andrzeja Pruszyńskiego. Przy sali znajduje się dawna kaplica pałacowa wykonana na planie koła.

wnętrza pałacu

wnętrza pałacu

wnętrze pałacu

W sali balowej z oryginalnymi kasetonami w 2000 r. nakręcona została scena balu w Odolanach do filmu „Przedwiośnie” w reżyserii Filipa Bajona.

Część kancelaryjną pałacu stanowi biblioteka oraz dawny gabinet prywatny margrabiego Wielopolskiego. Do czasów obecnych zachowała się oryginalna szafa biblioteczna oraz biurko margrabiego. Na piętrze znajdowały się pokoje właścicieli jak również gości korzystających z biblioteki.

Jakie wystawy znajdują się we wnętrzu pałacu i czy można je aktualnie zwiedzać dowiesz się m.in. z kodu QR.

kod qr

Wychodząc z pałacu, po prawej stronie (w kierunku parkingu) widać okazałego platana klonolistnego, a przed nim „Panteon Rzeźby w Drewnie”. Nowatorski pomysł ekspozycji polega na tym, iż rzeźby prezentują nie twórców, a dzieła lub postaci przez nich wykreowane. Dotychczas między starymi drzewami stanęło 6 rzeźb i instalacji artystycznych. Jakie dzieła skrywają drewniane kompozycję? Spróbuj odgadnąć albo sprawdź skanując kod QR.

panteon koło pałacu w Chrobrzu

panteon w parku w Chrobrzu

platan w Chrobrzu

kod qr

Mijamy platana i ścieżką dochodzimy do asfaltowej dróżki, skręcamy w prawo i po lewej stronie mijamy internat ZSCKR. Wchodzimy na ścieżkę, która prowadzi nas w kierunku północnym, po prawej widzimy budynek pałacu. Po kilkunastu metrach zadanie dla Ciebie; odnajdziesz „drzewo miłości”? Wystarczy, że ze ścieżki zboczysz w kierunku asfaltowego placu przy pałacu. Jeśli nie możesz go znaleźć to lokalizacje i jego zdjęcia znajdziesz po zeskanowaniu kodu QR.

drzewo miłości

kod qr

Wracamy na ścieżkę. Docieramy do miejsca gdzie schodzi się z inną biegnącą z północnego zachodu na południowy wschód. Na ich przecięciu widzimy głazy narzutowe, które zostały wpisane do rejestru pomników przyrody nieożywionej w 1987 roku.

Głazy narzutowe

Za głazami narzutowymi widać rozciągające się na granicy parku obniżenie terenu to tzw. rów angielski. Skąd ta nieszablonowa nazwa? Nie wiadomo ale funkcjonuje w Chrobrzu od dziesięcioleci. W jego ścianach w tracie II wojny światowej partyzanci ukrywali broń, niektórzy mówią też o ukazującym się w jego pobliżu jeźdźcu bez głowy, ale jedno jest pewne było to doskonałe miejsce zabaw dla miejscowej dzieciarni. Więcej o chroberskich strachach pod kodem QR.

kod qr

Ścieżką kierujemy się do północno-zachodniego narożnika parku, z którego wychodzimy i przekraczamy ulicę Słoneczną (Wojsławice – Chroberz). Idziemy polna drogą i po lewej stronie widać ruiny po XIX wiecznej gorzelni. Uwaga! Pozostałości budowli znajdują się na terenie prywatnym, są niezabezpieczone i grożą zwaleniem. Przed II wojna światową, na początku XX wieku po prawej stronie dróżki znajdowała się pokaźnych rozmiarów elektrownia, która generowała energię elektryczną dla zabudowań pobliskiego dworu. Jeśli chcesz zobaczyć jak wyglądało to miejsce w latach swojej świetności to zeskanuj kod QR.

gorzelnia Chroberz

kod qr

Przed Tobą zadanie! Ścieżka na której stoisz opada ku północy i zakręca w kierunku Doliny Nidy. Podążaj za nią i po zejściu do doliny po prawej stronie odnajdź drewnianą macew, upamiętniającą miejsce kaźni Żydów rozstrzelanych przez niemieckich okupantów. Więcej o ich historii dowiesz się skanując kod QR.

Oznakowanie Chroberz żydzi

kod qr

Przed nami pierwsze zabudowania tzw. Olszyka, czyli części Chrobrza której nazwa wzięła się od lasu olszowego który rozpościerał się w pobliżu i był siedliskiem niezwykle rzadkiego współcześnie, bociana czarnego.

Olszyk

Idziemy wąską ulicą Olszyk i po kilkudziesięciu metrach przed drewnianą kapliczką skręcamy w lewo. Krętą uliczką dochodzimy do przystani kajakowej. Czas na zasłużony odpoczynek. Miejsce rekreacyjne nad rzeką Nidą. Mamy do dyspozycji dwie altany, boisko do siatkówki plażowej, ogrodzony plac zabaw, kontener socjalny z łazienkami. Nieopodal most i dzika, piaszczysta plaża. W pobliżu mostu, przy niskim stanie wody możemy dostrzec drewniane pale – to pozostałość po starym moście, który funkcjonował jeszcze w latach 80-tych XX wieku. Więcej informacji o przystani pod kodem QR.

przystań kajakowa Chroberz

kod qr

Z przystani ruszamy ulicą Chrobrego na południe, po prawej stronie wiekowy świątek – figura św. Jana Nepomucena. Z zawiłą historią kapliczki można zapoznać się pod kodem QR

nepomuk chroberski

kod qr

Po kilku metrach skręcamy w lewo, w ulicę Podzamcze, która biegnie równolegle do strumienia wpadającego do rzeki Nidy. Za ostrym zakrętem, po prawej stronie widać wzniesienie, to Zamczysko gdzie posadowiony był średniowieczny dwór książęcy, a wcześniej jak mówi legenda, król Polski Bolesław Chrobry zbudował zamek i kościół. Obecna świątynia którą widzimy w głębi stoi dokładnie w miejscu dużo starszego, drewnianego kościółka, który spłonął w XV wieku. Po zamku nie ma już śladu, a wzgórze na którym stał uległo degradacji. Więcej o chroberskim zamku pod kodem QR. Natomiast do kościoła jeszcze dojdziemy.

kod qr

Ulicą Podzamcze zmierzamy w kierunku wschodnim, mijamy po prawej przepompownie i sporych rozmiarów nieużytek, który podczas wojny zaminowali Niemcy. W tej części Chrobrza na krótko była dzielnica gdzie spędzono miejscowych i okolicznych Żydów. Starsi mieszkańcy nazywali to miejsce gettem. Po pewnym czasie ludność tą wysłano do Jędrzejowa, a stamtąd do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz.

Podzamcze

Docieramy do zakrętu ul. Podzamcze. Po lewej stronie Gospodarstwo Agroturystyczne „Przy Chroberskiej Nidzie”. Oprócz noclegu i pola biwakowego, istnieje możliwość zorganizowania spływu lub wypożyczenia pojedynczego kajaka czy rowerów.

Agroturystyka

Spinamy się w górę ulicy, po lewej stronie znajdował się dom pisarza Józefa Mortona. Jego powieści dotyczyły przede wszystkim życia współczesnej mu wsi. Pochowany został na miejscowym cmentarzu. (kod QR).

kod qr

Przechodzimy pod kładką prowadzącą od plebani do kościoła, nad ulicą Podzamcze. Niezwykła konstrukcja, niespotykana w innych parafiach. Pierwotnie była drewniana lecz czas zrobił swoje i swoisty mostek wykonano z betonu. Zobacz jak wyglądała kładka w międzywojniu: kod QR.

kładka nad ul. Podzamcze

kod qr

Stoimy przed schodami prowadzącymi do kościoła. Po lewej stronie figura św. Floriana, która przed II wojną światową znajdowała się w pobliżu miejsca w którym stoisz. Kod QR.

kościół parafialny w Chrobrzu

kod qr

Kościół parafialny

Wchodzimy po schodkach, mijamy bramę. Zadanie dla Ciebie; znajdź w murze okalającym przykościelny plac, kamienny fragment z datą 1566. To najprawdopodobniej najstarszy zachowany element z przykościelnego cmentarza grzebalnego. Udało się? Jeśli nie to lokalizację i zdjęcie znajdziesz skanując kod QR.

fragment nagrobka z 1566 roku

kod qr

Sama świątynia została ufundowana przez Stanisława Tarnowskiego, wojewodę sandomierskiego w 1550 roku. W kościele znajduje się jego nagrobek w skali 1:1, wykonany przez Jana z Urzędowa lub jego warsztat. Z inskrypcji dowiadujemy się o pielgrzymce którą odbył do Macedonii, Grecji, Syrii, Arabii, czy Egiptu.

W prezbiterium po stronie północnej możemy zobaczyć podobnych rozmiarów pomnik księdza Zbigniewa Ziółkowskiego, pierwszego proboszcza który "urzędował" już w nowej świątyni. Autorem jest również warsztat Jana z Urzędowa. Nagrobki te uważane są przez specjalistów za jedne z najcenniejszych rzeźb renesansowych w Polsce.

W latach 70 - tych XX wieku podczas remontu wnętrz odkryto polichromie z ok. 1606 roku. Na przestrzeni wieków kościół remontowano oraz rozbudowywano. W 1666 roku dobudowano kaplicę północną – barokową, a w 1899 roku kaplice południową - neogotycką.

Pod kościołem znajdują się podziemia, w których chowano znaczniejszych i zamożniejszych mieszkańców Chrobrza i okolic. Uwagę zwiedzających przykuwają również liczne epitafia, m.in. księdza Jana Karcza (1864-1919), epitafia członków rodu Wielopolskich, wykładowców Akademii Krakowskiej, a także dziedziców okolicznych majątków.

W skład zespołu zabytkowego wchodzą również; brama murowana, kamienna z końca XIX wieku oraz dzwonnica drewniana z XIX wieku. Więcej o kościele: kod QR.

drewniana dzwonnica przy kościele w Chrobrzu

kod qr

Wokół wejścia do kościoła od strony zachodniej, a dokładniej do nawy bocznej, widoczne są nadal ślady po ostrzale z czasów I wojny światowej. Przesuwając się bardziej na północ terenu przykościelnego, mamy widok na Zamczysko, które widzieliśmy z przeciwległej strony. Budynek znajdujący się zaraz za murem był postawiony na potrzeby szkoły powszechnej, później znajdowała się w nim sala położnicza oraz ośrodek zdrowia - aż do lat 70-tych XX wieku. Obecnie własność prywatna. Więcej zdjęć archiwalnych tego terenu: kod QR.

Wychodzimy z placu przykościelnego kładką nad ul. Podzamcze, skręcamy w prawo, schodzimy po schodkach na parking przykościelny, który cały przemierzamy i idziemy do ulicy Staropolskiej, skręcamy w lewo. Po około 150 metrach zatrzymujemy się. Zadanie dla Ciebie; obok widzisz zdjęcie z międzywojnia. To chroberska kawalerka, która podczas jednego z 3 odbywających się w naszej parafii odpustów przechadzała się ulicami miejscowości. Zrób sobie zdjęcie i porównaj z archiwalnym. Znajdź 3 elementy w tle które zmieniły się na przestrzeni lat. Odpowiedź: kod QR.

chroberska kawalerka lata 30 te lub 40 te XX wieku

kod qr

Zadanie wykonane? Jeśli tak, to idąc dalej przez jakieś 50-70 metrów ul. Staropolską po lewej stronie nie sposób nie zauważyć okazałego, parterowego budynku z czerwonej cegły. To budynek w którym na początku XX wieku mieściła się apteka rodziny Zgrzebnickich. Syn właścicieli Jan jest głównym bohaterem fabularyzowanej powieści autorstwa Jana Chruślińskiego, który ze swadą opisuje losy polskiego bohatera z Chrobrza. Więcej, w tym archiwalne fotografie pod kodem QR.

archiwalne zdjęcie apteki Zgrzebnickich w Chrobrzu

kod qr

Podążamy dalej ulicą Staropolską, notabene jedną z trzech najdłuższych ulic Chrobrza i po kilkuset metrach docieramy do cmentarza parafialnego. Na tej utworzonej w pierwszej połowie XIX wieku nekropolii, znajduje się kilka miejsc które należy odwiedzić. Grobowiec rodziny Wielopolskich, groby księży pracujących w parafii Chroberz w XIX wieku (najstarsze zachowanej nagrobki na cmentarzu), kaplica cmentarna z XIX wieku, grób pisarza Józefa Mortona, zbiorowe mogiły żołnierzy poległych podczas I wojny światowej zarówno z armii rosyjskiej jak i austro-węgierskiej, grób lekarza z majątku Wielopolskich i jego małżonki, grób partyzantki poległej podczas działań frontowych w 1945 roku, grób niezwykłej nauczycielki i harcerki, Narcyzy Lesiuk - wychowawczyni wielu pokoleń. Więcej o nekropolii: kod QR.

Grobowiec Wielopolskich

Grobowiec Wielopolscy

grób Józefa Mortona pisarza

kod qr

Wychodzimy z cmentarza i kierujemy się ulicą Staropolską na południe, na horyzoncie widzimy masyw lasów chroberskich, schronienie partyzantki podczas II wojny światowej. Dochodzimy do ul. Akacjowej skręcamy i idziemy chodnikiem przez około 100-120 metrów, przekraczamy ostrożnie ulicę i wchodzimy na równoległą ulicę Kolejową. Nazwa drogi nieprzypadkowa, przechodząc można było zauważyć wzniesienie – to nasyp kolejki wąskotorowej. Jeśli się przyjrzymy dostrzeżemy szyny i podkłady kolejowe. Jest to fragment odcinka linii Jędrzejów – Pińczów – Wiślica, który otwarty został w okresie międzywojennym, a ostatni skład przejechał tędy w latach 90-tych.

torowisko przy ulicy Kolejowej

Idziemy ulicą, wzdłuż nasypu w kierunku zachodnim. Po 200 merach po prawej stronie budynek i zabudowania dawnej stacji kolejki. Od strony południowej znajdowała się kasa biletowa i wejście do poczekalni. Więcej informacji o kolejce w Chrobrzu oraz archiwalne zdjęcia, również z początków jej funkcjonowania pod kodem QR.

stacja kolejki w Chrobrzu

kod qr

Za budynkiem skręcamy w prawo, ostrożnie przechodzimy przez ul. Akacjową i wchodzimy w ul. Chrobrego. Podążamy w stronę centrum wsi.

ulica Chrobrego

Po przejściu 300-350 metrów mijamy po prawej stronie budynki Domu Ludowego (z biblioteka publiczną) oraz Ośrodka Zdrowia, docieramy do Szkoły Podstawowej. Wchodzimy przez furtkę usytuowaną na wprost głównego wejścia do szkoły. Po lewej stronie widzimy obelisk Marszałka Józefa Piłsudskiego, który przeniesiony został z Zamczyska. Monument został ufundowany w latach 30-tych i wokół niego organizowało się życie patriotyczne przedwojennego Chrobrza.

Obelisk jako ewenement w skali kraju przetrwał burzliwe czasy okupacji niemieckiej oraz czasy PRL-u. Na obecne miejsce został przeniesiony w latach 90-tych XX wieku. Więcej kod QR. Po drugiej stronie widać głaz z tablicą upamiętniającą wspominanego wcześniej pisarza Józefa Mortona.

obelisk archiwalne

kod qr

Wizyta w tym miejscu jest dobrym momentem na odpoczynek, tuż za szkoła znajduje się sklep spożywczy. Po złapaniu oddechu i nabraniu sił ruszamy dalej ul. Chrobrego w kierunku południowym.

Po 300 metrach docieramy do skrzyżowania ulicy Chrobrego ze Staropolską, po prawej stronie drewniany, wyróżniający się dom z pięknym gankiem. Budynek mimo, że był własnością prywatną, to pełnił ważne funkcje dla mieszkańców. To tutaj dostał kwaterunek doktor Kiedik, w późniejszym czasie mieściła się klubo-kawiarnia „Ruch”, a od strony podwórza przedszkole. Na początku lat 90-tych XX wieku po schodkach wchodziło się do sklepu spożywczego.

dom drewniany

Schodzimy ul. Chrobrego stromo w dół, u zbiegu ulic Ogrodowej i Podzamcze z ul. Chrobrego po prawej stronie podłużny budynek, to w nim przed II wojną światową mieścił się posterunek Policji Państwowej i tzw. koza, czyli areszt dla niesfornych mieszkańców. W czasie wojny Niemcy więzili w nim Żydów którzy ulicą Ogrodową, a następnie ul. Olszyk zaprowadzeni zostali na miejsce swojej kaźni u stóp gorzelni. Tam gdzie dziś jest drewniana macew.

Skręcamy w lewo, zatrzymujemy się przy przystanku BUS. Po lewej stronie figura Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia z 1862 roku, ufundowana przez ówczesnego wójta gminy Chroberz – Tomasza Maja i jego małżonkę Elżbietę. Naprzeciwko, po drugiej stronie ulicy kolejna przydrożna kapliczka ufundowana przez włościan chroberskich jako podziękowanie za uratowanie wsi od zarazy. Temat przydrożnych figur to bardzo szerokie zagadnienie, zachęcamy do śledzenia w serwisie chroberz.info, kod QR.

kod qr

Skręcamy w ul. Gliniki, po prawej widzimy plac, w głębi za placem drewniany budynek to w nim mieściła się siedziba przedwojennego Urzędu Gminy Chroberz. Obecnie własność prywatna.

Idąc dalej mijamy starą sygnaturkę strażacką i remizę miejscowej OSP. Jednostka należy do jednych z najstarszych w regionie. Powstała w 1920 roku, a obecna remiza stoi w miejscu przedwojennej.

Ulicą Gliniki kierujemy się na północ. Docieramy do skrzyżowania z ul. Staropolską, po lewej mijamy kolejną figurkę – wotum za uwolnienie wsi od zarazy.

figurka gliniki

ulica Gliniki

Idziemy dalej po około 140 metrach po prawej stronie, podążamy równolegle do wschodniego ogrodzenia przypałacowego parku. Przed nami, po prawej stronie, wśród drzew XIX wieczna kaplica. Po pokonaniu kolejnych 60 metrów docieramy do wylotu ulicy Cichej, tutaj możemy przedostać się na teren parku i zajrzeć do ruin kapliczki, która wzorowana była na pawilonach przy zamku w Książu Wielkim według projektu Henryka Marconiego. W czasie II wojny światowej w skrytce za ołtarzem powstańcy ukrywali broń i tajne dokumenty.

ulica Gliniki

kapliczka parkowa w Chrobrzu XIX wiek


Wracamy do ul. Gliniki i podążamy nadal na południe. Po około 80 metrach, po prawej stronie mijamy dom z czerwonej cegły. Przed II wojną światową należał do Jana Wojtasika, Posła na Sejm II RP z ramienia ugrupowania PSL "Wyzwolenie".

Glinikami docieramy do Akacjowej, skręcamy w prawo i chodnikiem idziemy lekko w górę. Po prawej stronie rozciąga się części Chrobrza nazywana przez miejscowych Bobrową.

ul. akacjowa

Dochodzimy do skrzyżowania ul. Akacjowej z ul. Leśną (w kierunku Woli Chroberskiej) oraz ul. Parkową w kierunku pałacu. Po stronie południowej skrzyżowania – kapliczka pochodząca z 1673 roku. Figura tzw. słupowa z wyobrażeniem Chrystusa Frasobliwego, wyremontowana w 2016 roku staraniem  Powiatu Pińczowskiego i Samorządu Województwa Świętokrzyskiego.

figurka słupowa

Jest to dobre miejsce na odpoczynek. Za przystankiem znajduje się dobrze wyposażony sklep spożywczy. Po przerwie wracamy na skrzyżowanie i kierujemy się ulicą Parkową w kierunku parkingu, czyli naszego miejsca startowego.

ul parkowa

Przechodząc mostek za zjazdem w ulicę Cichą, możemy się zatrzymać i spojrzeć przez swoje prawe ramię, nieco pod kątem. Rozpościera się po naszej prawicy łąka-nieużytek z lekkim spadkiem. U szczytu tej działki przy współcześnie asfaltowej ulicy, stały przed wojną tzw. czworaki, w których mieszkała służba dworska oraz robotnicy rolni.

Stojąc tuż za mostkiem po lewej stronie widzimy 4-ro kondygnacyjny blok mieszkalny nazywany chmielarnią. To pozostałość po suszarni chmielu, bo taką plantację założono w 1968 roku w miejscowej szkole rolniczej. Była to jedna z niewielu takich plantacji w ówczesnym województwie kieleckim.

Chmielarnia

Udajemy się na parking, który do lat 90-tych XX wieku był wybiegiem dla krów. Posadowione były tu kamienne, zadaszone koryta, a hodowla szkolnego gospodarstwa pomocniczego należała do czołówki regionu.

Podsumowanie

Mamy nadzieję, że zainteresowaliśmy Cię Czytelniku tą niezwykłą miejscowością.  Należy zaznaczyć, że ograniczone łamy tego przewodnika nie pomieściły wszystkich ciekawostek, które warto poznać.

Niezwykłe opowieści o odnalezionych skarbach i tych czekających na swojego odkrywcę, słownik miejscowej gwary, odkrycie czterech cmentarzy, zabytkowe witraże czy odpowiedź na pytanie dlaczego Chroberz nazywany jest „Małym Watykanem”, to tylko nieliczne tematy, które czekają na Ciebie w serwisie chroberz.info

Niezbędnik

Sklepy

  • Mini Delikatesy, ul. Akacjowa 21, 28-425 Chroberz. Możliwa płatność kartą.
  • Sklep spożywczy „Groszek”, ul. Chrobrego 28, 28-425 Chroberz. Możliwa płatność kartą.
  • Sklep nr. 6 spożywczo-przemysłowy GS „Samopomoc Chłopska”, ul. Staropolska 4, 28-425 Chroberz. Brak płatności kartą.
  • Centrum ogrodniczo – budowlane, ul. Akacjowa 21, 28-425 Chroberz. Możliwa płatność kartą.

Turystyka

  • Pałac Wielopolskich, ul. Parkowa 14, 28-425 Chroberz. Tel. 41 356 40 03 (sekretariat ZSCKR), www.zsrchroberz.pl 
  • Przystań kajakowa, kontener sanitarny (toalety). Opiekun, tel. 796 093 621, Urząd Gminy Złota, tel. 41 356 16 33.
  • Gospodarstwo agroturystyczne "Przy chroberskiej Nidzie", wypożyczalnia kajaków, ul. Podzamcze 20, 28-425 Chroberz. Tel. 41 356 42 26; 602 640 563.

Gastronomia

  • Bar i pizzeria. Młodzawy Małe, 28-400 Pińczów (ok. 5 km od Chrobrza). Tel. 41 357 91 82.
  • Restauracja, Pizza Heksagon. Krzyżanowice Dolne 13, 28-400 Pińczów (ok. 8 km od Chrobrza). Tel. 603 058 675.

Inne

  • Geo-Mapa, firma geodezyjna. Ul. Parkowa 5, 28-425 Chroberz. Tel. 663 015 565.
  • Szkoła języka angielskiego Simply4You. Ul. Parkowa 5, 28-425 Chroberz. Tel. 722 319 185.
  • Parafia Rzymskokatolicka. Ul. Staropolska 13, 28-425 Chroberz. Tel. 41 356 40 06.
  • Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Bolesława Chrobrego. Ul. Parkowa 11, 28-425 Chroberz. Tel. 41 356 40 03.
  • Szkoła Podstawowa w Chrobrzu. Ul. Chrobrego 22, 28-425 Chroberz. Tel. 41 356 40 04.
  • Gminny Klub Sportowy Strzelec Chroberz. Ul. Parkowa 8, 28-425 Chroberz, www.gksstrzelec.pl
  • Serwis internetowy www.chroberz.info

Autorzy

Tekst: Paweł Bochniak, www.chroberz.info
Opracowanie graficzne, mapa: Rafał Bochniak, www.chroberz.info 
Zdjęcia: Paweł Bochniak (40), Rafał Bochniak (6), Dariusz Garlej (4), Alicja Mazurek (2).